02. april, 2019.
Obilježene 23. godine od otvaranja masovne grobnice
Od otvaranja masovne grobnice iz koje su ekshumirani posmrtni ostaci 181 srpskog borca i civila, koji su ubijeni u napadu Hrvatske vojske, takozvane Armije BiH i Hrvatskog vijeća odbrane-HVO na našu opštinu, prošlo je 23. godine.
Tim povodom je u kapeli Svetog apostola Marka služen parastos za stradale, a potom su brojne delegacije položile vijence na spomen-obilježje masovne grobnice na pravoslavnom groblju u Mrkonjić Gradu. Hrvatska vojska je sa jedinicama takozvane Armije BiH i HVO-a u septembru i oktobru 1995. godine napala 13 zapadnokrajiških opština i tom prilikom ubijeno je 1.646, a protjerano 120.000 Srba. Nakon što je Republika Srpska ponovo preuzela područje opštine Mrkonjić Grad u pravoslavnom groblju pronađena je najveća masovna grobnica sa posmrtnim ostacima 181 zvjerski ubijenog srpskog vojnika i civila. Iako se znaju počinioci i nalogodavci, za ove zločine još niko nije odgovarao.
Među ekshumiranima iz masovne grobnice u Mrkonjić Gradu je 81 civil, 97 pripadnika Vojske Republike Srpske i tri pripadnika MUP-a. Ekshumirana su i tijela 10 žena. Najstarija žrtva je imala 90 godina, a najmlađa samo sedam.
Rezultati obdukcije, koju je radio tim poznatog beogradskog patologa Zorana Stankovića, pokazali su da su sva lica mučena i ubijena na zvjerski način.
Na području opštine Mrkonjić Grad u manjim grobnicama pronađeno je još 176 tijela.
Divna Aničić, načelnica opštine, rekla je da se neće odustati od obilježavanja ovakvih značajnih datuma, uprkos tome što zločinci nisu procesuirani. „Nama ostaje da se sjećamo žrtava, da šaljemo poruku javnosti, da šaljemo poruku Tužilaštvu Bosne i Hercegovine u čijim laticama se nalazi predmet vezan za stradanja u Mrkonjić Gradu. Nama koji se prisjećamo tih dana ekshumacije grobnice i žrtava je jako teško, a ne znam kako mogu da u miru žive oni koji su to počinili i oni koji ne pokreću procese protiv zločinaca. Takođe, kao što dvadeset i tri godine pričamo o zločinu, isto toliko pričamo i o nadoknadi ratne štete“, navela je Aničićeva.
Veljko Lazić, zamjenik predsjednika Republičke organizacije porodica zarobljenih, poginulih boraca i nestalih civila izjavio je da je žalosno što niko nije odgovarao za stravične zločine, kakav je ovaj u Mrkonjić Gradu. „Mi trebamo da se borimo, pravda je spora ali dostižna“, rekao je Lazić.
Radinka Grmaš, koja je u masovnoj grobnici pronašla tijelo muža i bila prisutna prilikom otvaranja grobnice 1996. godine , navela je da su na tijelima bili vidljivi tragovi mučenja. „Ni razumijem kakav je to ljudski um koji može onako nešto da uradi. Strašno je to što niko ne odgovara za ove zločine, što nema pravde za srpske žrtve“, rekla je Grmaševa.
Nakon parastosa i polaganja vijenaca, u skupštinskoj sali Opštine prikazan je dokumentarni film „Hronika zločina“.
